اغلب تصور بر این است که مناسب ترین آب برای سلامتی، آب کاملا تصفیه شده و از هر نظر خالص می‌باشد. این طرز تفکر همواره صحیح نیست. چرا که بخش زیادی از املاح موجود در آب تصفیه شده، برای سلامت انسان مفید و حتی بعضا ضروری هستند. اما آب علاوه بر استفاده در مصارف خانگی و نوشیدن، کاربردهای بسیار دیگری نیز دارد که می تواند به صورت غیرمستقیم (همچون استفاده در مصارف پزشکی، ساخت مواد غذایی و فعالیت های کارخانه‌ها) بر سلامت ما تاثیر گذار باشد. برای این مصارف مهم از آب بدون ناخالصی (خالص) استفاده می گردد که آب مقطر نامیده می شود.
آب مقطر چیست؟
آبی که بر اثر فرایند تقطیر، ناخالصی های خود را از دست داده آب مقطر نامیده می‌شود. آب با استفاده از دستگاه های خاص، جوشانده و تقطیر می گردد و در نهایت با جدا شدن ذرات معلق معدنی وگازها آب مقطر به دست می آید. این نوع آب بسته به نوع و میزان تقطیر انجام شده، قادر است تا حدود 95 درصد خالص شود. در نتیجه تقریبا هیچ املاح معدنی در آن وجود ندارد که از این آب برای مصارف گوناگون و مهمی استفاده می شود.
تفاوت آب مقطر با آب شهری
آب معمولی یا آب شرب تصفیه شده، فاقد هر نوع آلودگی و املاح خطرناک می‌باشد. در عین حال این آب کاملا خالص نبوده و حاوی املاحی چون کلسیم و منیزیم می باشد. این املاح که آن ها را در آب معدنی نیز موجود هستند، خطری برای سلامت بدن ندارند و بعضا حتی وجود آن ها برای عملکرد بهتر دستگاه های بدن ضروری می باشد. اما، رسوبات باقی مانده از این املاح می تواند در مواردی باعث تهدید سلامت انسان شود.
آب مقطر جدای از اینکه عاری از هرگونه املاح و مواد معدنی می باشد، فاقد هرگونه کالری و قندی نیز می باشد. از سمتی مهم ترین تفاوت این آب با آب شرب، نحوه فراوری آن می باشد. آب مقطر در اثر فرایند تبخیر در فشار بالا تولید می شود. به همین علت می توان گفت که آب تقطیر شده، محصول نهایی تغییر در ساختار آب شرب شهری بوده است.
آب مقطر، از پزشکی تا صنعت
آب مقطر فاقد هر نوع ماده محلولی بوده است به همین علت خاصیت تضاد با برخی مواد شیمیایی را نیز نخواهد داشت. این ویژگی باعث می شود تا در بسیاری مراکز علمی و پژوهشی و آزمایشگاه ها از آب مقطر، برای فعالیت هایی چون محلول کردن مواد شیمیایی یا حتی شستشوی ظروف آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گیرد. از سوی دیگر بیشترین مصرف این آب به دلیل خلوص بالا، در صنایع دارویی و پزشکی می باشد. از نمونه مصارف آب مقطر در پزشکی می توان به استفاده از آن در تزریقات برای حل کردن داروی تزریقی اشاره کرد.
تشخیص آب مقطر از آب معمولی
در دهه اخیر بسیاری از شرکت ها اقدام به تولید و عرضه آب مقطر یا خالص نموده اند. این نوع آب را می توانید گاها به صورت آب معدنی تک نفره در برخی از فروشگاه ها نیز تهیه نمایید. اما فرایند تقطیر، فرایندی پر هزینه و زمان بر می باشد به همین علت گاهی آب عرضه شده تحت این عنوان، آب مقطر واقعی نمی باشد. طرز تشخیص آب مقطر از آب شرب تصفیه شده، در ابتدا با مزه نمودن آب امکان پذیر می باشد. اغلب تنها با چشیده مزه آب مقطر می توانید متوجه طعم متفاوت آن شوید.
از سوی دیگر آبی که تقطیر شده، خاصیت رسانا بودن خود را از دست می دهد به همین علت گاها برای تشخیص آب شرب از آب مقطر، از دستگاه های جریان سنج استفاده می شود.
موارد استفاده
– تحت عنوان حلال در انجام امور تحقیقاتی در آزمایشگا های فنی، دانشگاهی و صنایع
– در صنعت داروسازی، آزمایشگاها و بیمارستان ها در جهت ضدعفونی کردن
– در کاربردهای حساس صنعت نظامی مانند انرژی اتمی
– تحت عنوان ماده اولیه در جهت تولید محصولات صنعتی و تولید آب اسید
– ماده واسطه در خروج مواد ناخالص و همینطور در جهت محیط واکنش یا بستر
– سیستم خنک کننده تجهیزات صنعتی کارخانجات
– شستشوی ظروف و قطعات خاص و حساس به نمک ها و یون ها پس از تولید در صنایع گوناگون
